بررسی جنبه هایی از اکوفیزیولوژی و مدیریت تلفیقی علف هرز انگلی گل جالیز (orobanche aegyptiaca) در گوجه فرنگی

به منظور بررسی جنبه هایی از اکوفیزیولوژی و مدیریت تلفیقی علف هرز انگلی گل جالیز مصری در گوجه فرنگی آزمایش هایی طی سال های 1388 تا 1391 در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه آرهوس دانمارک انجام شد. در آزمایش اول، تحمل 29 رقم رایج گوجه فرنگی به آلودگی گل جالیز بررسی شد. آزمایش دوم به منظور تعیین دز و حجم ماده محرک جوانه زنی gr24 برای جوانه زنی بذر گل جالیز در شرایط بودن و نبودن دوره آماده سازی انجام شد. در آزمایش سوم، اثر دما و مدت زمان دوره آماده سازی و دمای دوره جوانه زنی بررسی شد. در آزمایش چهارم، اثر دما و پتانسیل آب در دوره جوانه زنی بر صفات جوانه زنی بذور گل جالیز مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش پنجم، تأثیر علف کش های گلایفوسیت، سولفوسولفورون، ریم سولفورون، کلروسولفورون، تریاسولفورون، ایمازاپیک و ایمازاماکس بر توسعه اولیه بذر گل جالیز بررسی شد و در نهایت در آزمایش ششم، تأثیر شاخساره ای علف کش ها بر روی دو رقم گوجه هیبرید پتوپراید 2 (حساس) و ویوا (متحمل) جهت دستیابی به بهترین دز و زمان کاربرد برای کنترل گل جالیز مطالعه شد. نتایج نشان داد که، درجه حساسیت 29 رقم گوجه فرنگی به آلودگی گل جالیز با هم متفاوت است. ارقام ویوا، کالیگن 86، هیبرید پی اس 6515، هیبرید فیرنز (پی اس 8094) و کال جی ان3 در برابر آلودگی گل جالیز متحمل تر و ارقام کیمیا فلات، هیبرید پتوپراید 2 و هیبرید ای پی 865 حساس تر بودند. بذور بدون آماده سازی جوانه زدند ولی دوره آماده سازی باعث افزایش درصد نهایی و سرعت جوانه زنی شد. بالاترین درصد جوانه زنی (98 درصد) در بذور با آماده سازی با حجم 900 میکرولیتر و دز ppm 10 از gr24 مشاهده شد. در شرایط بدون آماده سازی بالاترین درصد جوانه زنی در دماهای 20 و 23 درجه سانتیگراد و در شرایط آماده سازی، بالاترین درصد جوانه زنی در مدت 6 روز آماده سازی در دمای 18 درجه سانتیگراد و جوانه زنی در دمای 23 درجه سانتیگراد رخ داد. کاهش پتانسیل آب موجب کاهش درصد جوانه زنی نهایی، دامنه دمایی مطلوب جوانه زنی شد. کمترین و بیشترین درصد جوانه زنی نهایی به ترتیب در پتانسیل آبی 12- بار با دمای 10 درجه سانتیگراد و شاهد با دمای 20 درجه سانتیگراد بدست آمد. علف کش های تریاسولفورون، کلروسولفورون درصد جوانه زنی و طول ریشه چه بذور و سولفوسولفورون، ریم سولفورون، گلایفوسیت و ایمازاپیک طول ریشه چه بذور را نسبت به شاهد کاهش دادند. رقم ویوا نسبت به رقم هیبرید پتوپراید 2 زیست توده بالاتری تولید کرد. کاربرد یک بار دزهای 20 و 40 گرم ماده موثر در هکتار گلایفوسیت در رقم ویوا، کاربردیک بار 50 گرم ماده موثره در هکتار سولفوسولفورون در رقم ویوا، سه بار کاربرد دز 25 گرم ماده موثر در هکتار ریم سولفورون در رقم ویوا، دو بار کاربرد 5/7 گرم ماده موثر در هکتار و یک بار کاربرد 25/11 گرم ماده موثر در هکتار کلروسولفورون در رقم ویوا، سه بار کاربرد 15 گرم ماده موثر در هکتار و دو بار کاربرد 5/22 گرم ماده موثر در هکتار تریاسولفورون و دو بار کاربرد دز 5 گرم ماده موثر در هکتار و یک بار کاربرد دز 10 گرم ماده موثر در هکتار علف کش ایمازاپیک در رقم ویوا بهترین تیمارهای هر علف کش بودند. علف کش ایمازاماکس علف کش مناسبی نبود و موجب بروز خسارت در گوجه فرنگی شد.